සිසිර සමය උදා වී තිබිණි. ගස් වැල්, මල් කොළ වරමින් තිබේ. ඒ ශිෂ්යයා තම කාමරයේ ජනේලය අසල වූ කොළ හැළෙමින් තිබුණු රෝස පඳුර දෙස දුක්මුසුව බලා හුන්නේය. එහි ඉතිරිව තිබුණේ සුදුමැලි කුඩා රෝස කැකුළක් පමණි. රෝස මලක් සොයාගන්නේ කොතැනින්ද? තම සිත දිනාගත් යුවතියගේ උපන් දිනය හෙටයි. ඉතින් ඇයට තම ආදරය ප්රකාශ කොට රෝස මලක් තිළිණ කරන්නේ කෙසේද? හෙතෙම වඩාත් දුක්මුසු විය.
ශිෂ්යයාගේ දොම්නස, රෝස පඳුර අසල සිටි කුරවි කෙවිල්ලට දැනිණි. ඔහුගේ සිත ඇයට වැටහිණි. ඕ රෝස පඳුරට ළංව සෙමෙන් ගයන්නට වූවාය. ප්රබෝධවත් වූ රෝස පඳුර ඇයට වඩාත් ළං වන මෙන් ද සිය කටුවක් ළයට තබාගෙන දිගටම ගායනා කරන මෙන් ද ඉල්ලා සිටියේය.
ඉතින් ඕ දිගටම ගැයුවාය. රැුය මුළුල්ලේම රෝස කටුව ළය පතුලටම කිඳා බසිද්දීම ගැයුවාය.
පසුදා උදෑසන ලේ රතු වන් දුර්ලභ රෝස මලක් පිපී තිබිණි.
ඒ, ඔස්කාර් වයිල්ඞ්ගේ කුරවි කෙවිල්ල (Nightingale) ලෝකයේ සතුට වෙනුවෙන් ආත්ම හරණයෙන් යුක්තව ගැයූ අන්දමයි. අපේ කුරවි කෙවිල්ල ද එසේම ගැයුවාය. පුරා වසර 62කට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ ගැයුවාය. සුවහසක්් රසික-සහෘද ප්රජාවගේ හදවත් කුසුම් විකසිත කරමින් ගැයුවාය. දුක් වේදනා කටු තුඩට ළය තබාගෙන ගයමින් රෝස කුසුම් පන්දහසක් විකසිත කළාය. ඒ, සුජාතා අත්තනායක නම් කුරවි කෙවිල්ලය.
සුජාතා සිය මුල්ම ගීය ගයා ඇත්තේ 1950 වසරේ දී එකොළොස් හැවිරිදි දැරියක ව සිටියදීය. ‘මල් සේ දිලේවා’ නම් වූ ඒ ගීයට වඩා ශ්රාවකයන් ඇය හඳුනගත්තේ ඉන් සිවු වසකට පසුව ගැයූ ‘සාධු දන්ත දා’ නම් අදත් අතිශය ජනප්රියව පවත්නා ගීතයෙනි. එතැන් පටන් ඕ, සරල ගී, චිත්රපට පසුබිම් ගී, නාට්ය ගී, ගුවන් විදුලි ගීත නාටක ගී ආදී වශයෙන් දහස් ගණනක් ගී ගයා තිබේ. එමෙන් ඕ සිංහල, දෙමළ, හින්දි, උර්දු, නේපාල, බෙංගාල හා මරාති ආදී විවිධ භාෂාවලින් ගැයූ ගී රැුසකට ද හිමිකම් කියන්නීය. ලංකා ගුවන් විදුලියෙහි සිංහල හා දෙමළ සේවා දෙකෙහිම විශිෂ්ට ශ්රේණියේ ගායිකාවක් වන්නී ඇය පමණය. කිසිවෙක් ඇයට ඊර්ෂ්යා නොකරත්වා!
ගුවන් විදුලියේ අවසන් වරට පැවැති ශිල්පීන් වර්ග කළ දීපාල් නාග් පරීක්ෂණයේදී තෝරා ගැනුණු විශිෂ්ට ශ්රේණියේ ශිල්පීන් අටළොස් දෙනා අතුරින් ඉහළම ලකුණු ලබා සිටියේ ද සුජාතාය. ශාස්ත්රීය ගායනයේ ද ඕ ‘ඒ’ ශ්රේණියේ ශිල්පිනියකි. ශ්රී ලංකා ගුවන් විදුලියේ දෙමළ සේවයේ ද ඈ ගැයූ ගී දෙසියයකට වැඩි ප්රමාණයක් තිබේ. දෙමළ චිත්රපට 19කට ඕ පසුබිම් ගී ගයා ඇත්තීය. මේ ආධ්යාත්මික වාර්ගික සුහදතාව තහවුරු කළ වෙනත් ශිල්පීන් වේ නම් ඒ අතළොස්සකි.
සුජාතා, චිත්රපට පසුබිම් ගී ගායනය අරඹන්නේ වයස 14 දී ‘සොහොයුරෝ’ චිත්රපටයට ගී ගයමිනි. එතැන් පටන් ඕ චිත්රපට 352කට ගී ගයා ඇත්තීය. 1975 වසරේදී චිත්රපට සංගීත අධ්යක්ෂිකාවක් වී ‘හරියට හරි’ චිත්රපටයේ සංගීතය නිර්මාණය කරන්නී ද ඇයයි.
සුජාතා අත්තනායක, සරල ගී, ශාස්ත්රීය ගී, ගසල් හා කර්ණාට ශෛලියේ ගීත මෙන්ම, දේශීය ජනනාද මාලා අනුගත ‘බොලං පොඩි නංගි’ වැනි ගීත ද ගයා තිබේ. එමෙන්ම බටහිර කැලිප්සෝ සංගීතයට අනුව ‘සක්වළ ලෝකයක් කළා’ වැනි ගීත ද ගැයුවාය.
දමිළ කලා විචාරකයකු වූ කොළඹ ආමර් වීදියේ කණපති විද්යාලයේ ගුරුවරයකු වූ තම්බි අයියා දේවදාසන්, වීරකේසරී හා තිනකරන් පුවත්පත්වලට සුජාතාගේ ගායන ජීවිතය විවරණය කරමින් ලියා ඇත්තේ භාරතයේ ජේසුදාස් හා බාලසුබ්රමණියම්ට මෙන් ඇයට ද අනන්ය වන තමාගේ ම හඬක් හා ශෛලියක් ඇති බවයි; උත්තර හෝ දක්ෂිණ හෝ භාරතයේ ඇය උපන්නා නම් ඇය වඩාත් ලෝක පූජිත ගායිකාවක වන බවයි.
සුජාතාගේ හඬ අභ්යාස මගින් මනාව හික්මවන ලද පෙරදිග ස්ත්රීත්වයේ සුකුමාර මාධූර්යයෙන් ආඪ්ය වූවකි. ජෝති, මිල්ටන්, බෙග්, ලන්ත්රා සහ මුත්තුසාමි ආදී ජනප්රිය ගායන ශිල්පීන් සමග යුග ගී ගයමින් සංවාදයේ යෙදුණු සුජාතා ඔවුන්ගේ ගායන ලීලාවන් සමග සහජීවනයෙන් රස නිපදවූවාය. පසු කලෙක වික්ටර් සහ සනත් සමග ද ඕ භාවපූර්ණ ගැයුමක යෙදුණාය. අමරදේවයන්ගේ ‘මධුවන්ති’ ගීතාවලියේ, ‘ඔබේ නමින් සෑය බඳිමි’ ගීය ගයද්දී මුලදී ම සහාය ගායිකාව වූයේ සුජාතාය.
”ආදරේ මල් පල දරයි
දුගී පැල රස මුසු කරයි
රිදී රන් මිණි මිල නොවෙයි
ආදරය හිත ගිය තැනයි”
යනුවෙන් ලන්ත්රා සමග එක්ව ‘හැංගි හොරා’ චිත්රපටයට පේ්රමයේ මාධූර්යය පිරුණු හ`ඩින් ගැයූ සුජාතා විප්රවාසී විරහිනියකගේ හ`ඩින් ෂෙල්ටන් පෙරේරාගේ සංගීතයට ‘දරු දුක’ චිත්රපටයට මෙසේ ගැයුවාය.
”මහා චණ්ඩ සුළඟට මැදි වී ඉන්නෙ තනිවෙලා
ලොවේ සියලූදෙන මට ගරහයි දිළිඳු මා බලා
ඔබේ නමට ඇප වී කැප වී ඉඳිමි ඉවසලා
කොහේ කොතැන සිටියත් සුහදේ එන්න මා බලා”
1966 වසරේදී ඕ සම්මානිත වූවා, ලයනල් අල්ගමගේ සංගීතයට ‘පරසතු මල්’ චිත්රපටයට මහගම සේකර ලියූ,
”පරවුණු මල්වල සුවඳ අතීතේ
පරසතු මල් ළඟ විසිර ගියාවේ”
යනුවෙන් නැළවිල්ලක් ගයමිනි. රවීන්ද්රනාත් තාගෝර් කවියාගේ ‘කාබුලිවාලා’ නම් කෙටිකතාවේ එන, කාබුලිවාලා සහ ‘මිනී’ නමැති කුඩා දැරිය අතර වූ අපූරු මානව සම්බන්ධතාව සිහිපත් කරන, දෙමළ-හින්දු සංස්කෘතියේ විචිත්රතාව හඳුන්වාදෙන කදිම ගීයක් පේ්රමකීර්ති ද අල්විස් විසින් ලියනු ලැබ, වික්ටර් රත්නායකගේ මධුර සංගීතයට සුජාතා, වික්ටර් හා එක්ව ගයන ගීයක් හැත්තෑව දශකයේ මුලදීම අසන්නට ලැබිණ. එය අදත් මිහිරිය.
”කොට්ට කෙලෙංගෙයි තම්බාලා කන්නට දුන්නා
තිරුක්කුරල් කවි කට පාඩම් කරලා දුන්නා
මං දාලා ගම හැරලා යන්නට යන්නා
කුදිරකාර මාමා…. කුදිරකාර මාමා…..
කුදිරගාලෙ වැඩ නෑ – ඒකත් කැඩුවා ඊයේ
දුම්කොළ හේනේ වැඩ කෙරුමත් මට බෑ ආයේ
ඒ හින්දයි මං හිතුවේ ටවුමට යන්ඩ
නිකන් ඉඳල බෑ කවදාවත් ජීවත් වෙන්ඩ”
Published on ‘Janarala‘ newspaper on the 01st of July 2012